Wszystko co warto wiedzieć o analizie ankiet

Ankieta to metoda badawcza, która znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach nauki. Z powodzeniem wykorzystywana jest w pracach z zakresu medycyny, socjologii, pedagogiki czy szeroko pojętego zarządzania. Prawidłowo przeprowadzony proces analizy ankiety umożliwia odpowiednią interpretację wyników ankiety i dostarcza informacji niezbędnych do odpowiedzi na kluczowe pytania zawarte w pracy badawczej.

Przystąpienie do analizy

W oparciu o ankietę tworzy się bazę danych, która znacznie ułatwia dalszą analizę zebranego materiału. Na początku, w oparciu o metryczkę ankiety przeprowadzana jest analiza grupy badawczej. W metryczce zawarte są takie informacje jak płeć (zmienna nominalna), wiek (zmienna mierzalna), wykształcenie (zmienna porządkowa). W tej części mogą się znaleźć dane dotyczące miejsca zamieszkania, wzrostu osoby ankietowanej, wyznania czy też sytuacji zawodowej – w zależności od charakteru ankiety. Warto pamiętać, że metryczka, przynajmniej w wersji podstawowej, powinna się znaleźć w każdego rodzaju ankiecie, bez względu na jej tematykę badawczą.

Wizualna prezentacja danych

Dokonując analizy zmiennej nominalnej, takiej jak np. płeć warto posłużyć się tabelą. W tabeli powinny być zawarte takie informacje, jak procentowy udział mężczyzn i kobiet w grupie badawczej czy też procent ważnych odpowiedzi (zdarza się, że ankietowany nie udzieli odpowiedzi na wszystkie pytania w ankiecie).

Te same dane można przedstawić za pomocą wykresu kołowego lub słupkowego. Takie rozwiązanie jest bardziej atrakcyjne wizualnie. Dodatkowo można wybrać odpowiednią wersję kolorystyczną wykresu. Przyjęło się, że w przypadku większej ilości odpowiedzi na dane pytanie stosuje się wykres słupkowy.
Ważna wskazówka: zaleca się, aby w trakcie pisania pracy badawczej posługiwać się tym samym typem prezentowania tych samych danych w celu uniknięcia powtórzenia informacji.

Dane ankietowe pochodzące ze zmiennych ilościowych (np. wzrost, masa ciała) zwykle prezentowane są za pomocą tabeli. Przejrzysta forma tabelaryczna ułatwia uporządkowanie takich danych, jak średnia, mediana, dominanta, odchylenie standardowe, wartość minimalna i maksymalna.
Co więcej, warto zaprezentować całość przy użyciu histogramu rozkładu zmiennej. Wykres ten służy do przedstawienia wyników, jakie uzyskaliśmy dla pewnych zmiennych ilościowych. Histogramy ułatwiają sprawną analizę struktury zmiennych.

Wykresy słupkowe sprawdzą się również wtedy, gdy chcemy dokonać wizualizacji procentowego rozkładu odpowiedzi na pytania wielokrotnego wyboru. W odróżnieniu od pytań jednokrotnego wyboru, gdzie suma procentowa wynosi 100%, tutaj procent ten wyliczany jest za każdym razem dla poszczególnych odpowiedzi.

Analiza i podsumowanie wyników ankiety

Analiza rozkładu częstości odpowiedzi zwykle pozwala wyciągnąć pierwsze wnioski na temat istoty badanego przez nas problemu. Jednak aby dokonać pełnego podsumowania wyników i ich interpretacji konieczne jest odnalezienie korelacji i współzależności pomiędzy poszczególnymi zmiennymi. Na tym etapie analizy przeprowadzana jest weryfikacja wcześniej postawionych hipotez. W tym celu stosowane są specjalne testy.

Do najpopularniejszych należą:

• test niezależności chi kwadrat
• test t Student (może być stosowany przy spełnieniu pewnych konkretnych założeń)
• analiza wariancji
• korelacja.

Na tym etapie analizy znów z pomocą przychodzą odpowiednio skonstruowane tabele i wykresy z danymi. Trzeba pamiętać, że każda ankieta wymaga nieco innego podejścia, w zależności od jej charakteru i tematyki. Rzetelne przygotowanie raportu statystycznego umożliwia pełne i trafne uzasadnienie wniosków wynikami badań, a w rezultacie pozwala udowodnić lub obalić postawioną hipotezę badawczą.